İhracat ya da ithalat yaparken karşınıza sıkça çıkan kavramlardan biri: navlun. Ancak birçok kişi bu terimi duyduğu halde tam olarak ne anlama geldiğini ve nasıl hesaplandığını bilmiyor.
Bu yazıda; navlun nedir, hangi unsurlara göre belirlenir, nasıl hesaplanır ve fiyatı neye göre değişir gibi tüm sorulara net ve anlaşılır yanıtlar veriyoruz.
Başlıklar
- 0.1 📦 Navlun Nedir?
- 0.2 🚚 Navlun Ücreti Neleri Kapsar?
- 0.3 📊 Navlun Nasıl Hesaplanır?
- 0.4 💡 Örnek Navlun Hesaplaması (Denizyolu – LCL Yük)
- 0.5 📌 Navlun Fiyatlarını Etkileyen Ekstra Unsurlar
- 0.6 🧾 Navlun Faturası ve Ticaretteki Önemi
- 0.7 ✈️ En Yaygın Navlun Türleri
- 1 Sonuç: Navlunu Bilmeden Dış Ticaret Yapılmaz
Navlun, bir yükün bir yerden başka bir yere taşınması karşılığında taşıyıcı firmaya ödenen taşıma ücretidir. Kara yolu, deniz yolu, hava yolu veya demir yolu fark etmeksizin tüm taşıma türlerinde kullanılır.
🚢 Denizyolu taşımacılığında navlun en yaygın terimlerden biridir ve genellikle konteyner başına veya ton/küp metre (CBM) başına hesaplanır.
Navlun ücreti, sadece taşıma işlemini değil, bazen ek hizmetleri de kapsayabilir.
İçeriği taşıma türüne göre değişse de genel olarak şunları içerebilir:
- Ana taşıma ücreti
- Yakıt farkı (BAF – Bunker Adjustment Factor)
- Liman masrafları
- Belge düzenleme ücretleri
- Elleçleme ve yükleme/boşaltma giderleri
- Sigorta (isteğe bağlı)
💡 Bazı taşımacılık türlerinde navlun “tüm dahil (all-in)” olarak sunulabilirken, bazı durumlarda ek ücretler sonradan yansıtılabilir.
Navlun hesabı yapılırken birkaç temel kriter dikkate alınır:
1. Taşıma Türü
- Deniz, kara, hava veya demiryolu taşımacılığına göre fiyatlar değişir.
- Örneğin: Denizyolunda konteyner fiyatı, havayolunda kilogram bazında ücret uygulanır.
2. Yükün Miktarı ve Ölçüsü
- Ağırlık (kg veya ton)
- Hacim (metreküp veya CBM)
- Hangisi yüksekse o esas alınır (brüt ağırlık mı, hacim mi?)
3. Yükleme ve Teslim Noktası
- Ülkeler arası mesafe
- İç taşıma dahil mi değil mi?
- LCL (parça yük) mi yoksa FCL (tam konteyner) mi?
4. Taşıma Süresi ve Hızı
- Ekspres sevkiyatlar daha pahalıdır.
- Transit süresi kısaldıkça navlun artabilir.
5. Dönemsel Fiyat Dalgalanmaları
- Mevsimsel yoğunluk
- Yakıt fiyatları
- Liman ve rota bazlı arz-talep dengesi
- Ürünün hacmi: 2.5 CBM
- Navlun birim fiyatı: 80 USD / CBM
- Diğer masraflar: Belge (30 USD), Elleçleme (20 USD)
Navlun hesaplaması:
2.5 CBM x 80 USD = 200 USD
- 30 + 20 = Toplam: 250 USD
- Konteyner tipi (20’lik, 40’lık, open-top, reefer vs.)
- Tehlikeli madde taşımacılığı
- Ek hizmetler (gümrükleme, sigorta, iç taşıma)
- Ülke bazlı liman sıkışıklığı ya da ambargo durumları
- Incoterms (Teslim şekline göre navlunu kimin ödeyeceği değişir)
Navlun bedeli, ihracat ve ithalat faturalarına dahil edilebilir ya da harici gösterilebilir. Bu durum;
- Gümrük vergisi hesaplamalarında
- KDV matrahında
- Teslim şekillerine göre maliyet ayrıştırmada etkili olur.
| Navlun Türü | Açıklama |
|---|---|
| Freight Collect | Navlunu alıcı öder |
| Freight Prepaid | Navlunu satıcı öder |
| All-In Freight | Tüm masraflar dahil navlun |
| Spot Freight | Güncel piyasa fiyatına göre belirlenen navlun |
Dış ticarette kârlılığı belirleyen en önemli kalemlerden biri navlun maliyetidir. Bu nedenle sadece ürünü değil, taşıma planlamasını ve fiyatlandırmasını da stratejik düşünmek gerekir.
WebAction olarak dış ticaret yapan firmalara navlun danışmanlığı, lojistik planlama ve uygun taşıma firması seçimi konusunda destek veriyoruz. Siz ürününüzü hazırlarken, biz onu doğru maliyetle ve doğru rotayla dünyaya taşıyalım.
